Tại Sao Mình (Vẫn) Học Tiếng Trung?

*Disclaimer: Mình học tiếng Trung vì sở thích cá nhân nên nếu bạn cần đọc blog về luyện thi tiếng Trung để du học, đi làm, v.v. thì đây không phải blog dành cho bạn vì mình không có lời khuyên nào cả.

9 rưỡi tối vẫn lọ mọ ngồi tra từ và luyện đọc. Bằng một cách thần kỳ nào đó, sau 8 năm trời ì ạch học tiếng Trung, lê lết từ lớp này sang lớp khác, thầy này qua thầy khác, mình đã học đến gần hết Giáo trình Hán ngữ quyển 6 =))))) Nghĩa là có thể thi HSK 6 được rồi!

HSK là bài kiểm tra trình độ tiếng Trung, giống như kiểm tra trình độ tiếng Anh bằng IELTS vậy, qua được cấp 6 là như kiểu 8.0 IELTS ý =)))))

Điều buồn cười nhất là đáng ra mình phải ở trình độ này khi thi Quốc gia tiếng Trung 6 năm trước mới phải. Thậm chí đến giờ có khi vẫn chưa đủ trình độ đi thi, thế mà hồi đấy trình độ HSK 4 đã liều mình tranh giải =))))) Nhiệt huyết của tuổi trẻ chưa bao giờ làm ta thất vọng!

View this post on Instagram

A post shared by Chau Nguyen (@minchou117)

Dù sao thì mình cũng đã học tiếng Trung được lâu vl =)))) và cũng tự hào là dù du học, bận việc này việc nọ, vẫn có thể dành thời gian cho một lớp học online chiều chủ nhật. Ai quan tâm thì có thể liên hệ chị An, cô giáo tiếng Trung của mình nhé. Với tư cách một người từng là thành viên đội tuyển Quốc gia môn tiếng Trung, đã từng học qua ít nhất là 6 giáo viên dạy giỏi môn tiếng Trung, mình khẳng định chị An là người mình thấy dạy hay nhất, dạy có tâm nhất, và dạy sát với thực tế cuộc sống Trung Quốc hiện đại nhất.

Học tiếng Trung để làm gì?

Câu hỏi đầu tiên các bạn đang nghĩ đến là mình học tiếng Trung để làm gì vậy? Có phải để đi làm phiên dịch, du học hay là lấy chồng Tàu không? =)))))) Thật ra nếu được vậy thì cũng tốt, nhưng mình không đặt nặng việc học tiếng Trung đến thế.

Mình học tiếng Trung có 3 mục đích:

1. Để hiểu thêm về tiếng Việt và văn hóa, truyền thống Việt Nam
2. Để rèn luyện trí tưởng tượng và trí nhớ
3. Cho vui =)))))) Niềm vui có thể đến từ việc tiêu thụ các sản phẩm văn hóa hiện đại như phim ảnh, âm nhạc, truyện tranh, games, mua sắm online =))) cũng có thể là từ ngồi chém gió 5 tiếng với đứa bạn Đài Loan, giúp một người du khách Trung Quốc tìm đường ở Praha, order đồ ăn ở một nhà hàng, những niềm vui nho nhỏ như vậy =))))

Tại sao mình vẫn học tiếng Trung sau khi du học Séc?

Thật ra năm đầu sang Séc mình đã bỏ học tiếng Trung.

Mình thấy không cần thiết. Mình học bằng tiếng Anh và giao tiếp bằng tiếng Séc. Và ở Séc không có nhiều người Trung đến thế. Nếu có thì chủ yếu là du khách. Không có động lực học, không có môi trường giao tiếp, bận thích nghi với cuộc sống mới ở một quốc gia lạ, mình không học tiếng Trung nữa.

Thật ra bây giờ nghĩ là thì còn một yếu tố then chốt nữa.

Trước khi mình du học, mình một năm trời ôn thi Quốc gia môn tiếng Trung, và không đoạt giải. Năm cuối cấp 3 mình gần như dẹp bỏ tất cả các môn học khác, chỉ dồn sức tập trung vào học tiếng Trung. Giam mình trong cái phòng đội tuyển bé tí xíu trên tầng 4 trường Ams. Học ngày học đêm. Học hết sách này đến sách khác. Luyện đề đến thuộc lòng, luyện nói đến khản cổ.

View this post on Instagram

A post shared by Chau Nguyen (@minchou117)

View this post on Instagram

A post shared by Chau Nguyen (@minchou117)

Hôm thi, mọi thứ diễn ra thật suôn sẻ. Khoảnh khắc nộp bài, mình đã thật sự hạnh phúc. Mình đã rất tự hào vì mình cảm thấy mình đã làm hết hết hết sức và không còn gì để nuối tiếc nữa. Chính vì cảm giác tự hào mãn nguyện ấy mà khi trường thông báo danh sách giải, và không hề có tên mình, mình hoàn toàn suy sụp.

Điều làm mình tan nát hơn nữa là Linh Phạm lúc nào cũng nói nó chẳng học gì, chỉ ngồi xem Youtube game show truyền hình Trung Quốc, lại nhẹ nhàng giành được giải Ba cấp quốc gia môn tiếng Trung. Mình học hộc máu ra cũng không bao giờ bằng được nó.

Mãi sau này, khi mình có một người bạn cùng phòng Bắc Kinh và hai đứa bắt đầu nói chuyện với nhau bằng tiếng Trung, cảm thấy rất hợp, rất vui. Mình mới dần dần tự tin trở lại. Rồi mình quen thêm nhiều người bạn khác. Nói được nhiều chủ đề hơn, hiểu được nhau sâu sắc hơn, bắt đầu “cảm” được ngôn ngữ ấy, bắt đầu thoải mái.

Mình cũng không thích khoe là biết tiếng Trung vì đa phần người Việt không ưa người Trung Quốc, thậm chí khinh ghét ra mặt, chửi rủa không ra gì. Mình không muốn nói chuyện chính trị. Mình đơn giản nhìn thấy nhiều khía cạnh đời sống xã hội, văn hóa, truyền thống, kinh tế, v.v. của Việt Nam chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ Trung Quốc. Để hiểu được Việt Nam, thì phải hiểu được Trung Quốc trước. Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng.

Mình xin học chị An chắc là 3 năm trước.

Khi mình quay trở lại học tiếng Trung, cảm thấy kỉ niệm ùa về. Những ngày tháng đội tuyển. Những đề thi. Những bài giảng. Có một cảm giác hoài niệm rất ngọt ngào, không hề cay đắng như lúc trượt thi quốc gia =))))) Chị An dạy học rất vui. Lúc nào cũng bị quá giờ học vì mấy chị em buôn chuyện kinh quá =))) Chị chủ yếu nhấn mạnh vào khẩu ngữ, giao tiếp trong môi trường làm việc hiện đại, đời sống hàng ngày. Khiến mình cảm thấy việc học rất nhẹ nhàng, tự nhiên và bình yên đến lạ.

Mãi đến lúc này mình mới nhận ra việc học không nhất thiết phải kết thúc bằng một kì thi.

Nghe hơi hài nhưng đó là lần đầu tiên trong đời, mình tự xin học, tự đóng tiền học và tự quyết định mục tiêu học tập của mình. Và nó thật là đã. Không có áp lực thi cử gì cả. Không ai đặt chỉ tiêu 10 đề/tuần, 20 trang/tối, 50 chữ/ngày. Không có HSK 5 6 gì cả.

Lần đầu tiên trong đời mình học để có thêm tri thức, không phải để đi thi.

Sau đó một hôm mình về Việt Nam chơi. Bố nhắc nhẹ về việc học tiếng Séc =)))))) Ôi mình ghét bố nhất là khi cứ hơi tí lại hỏi “Học tiếng Séc đến đâu rồi?” làm mình cáu vì mình học kém vl =)))))))) Nhưng sau đó bố nhẹ nhàng tiếp, “Vì con có năng khiếu học ngoại ngữ. Nên sẽ không khó đâu. Học được ý mà.” Và mình nhận ra là kể cả mình có trượt 500 kỳ thi học sinh giỏi, thì trong mắt bố, người mà chỉ biết mỗi tiếng Việt, mình vẫn giỏi ngoại ngữ vl =))))) Anh, Trung, Séc cái gì cũng biết. Mình nhớ câu đó mãi. Nó làm mình tự tin hơn rất nhiều. Khi mắc lỗi cũng không mất tự tin.

Từ đó, mình cố gắng kiềm chế kỳ vọng để giảm tải áp lực cho bản thân khi học ngoại ngữ

Mình đặt mục tiêu học tiếng Trung, hay kể cả tiếng Séc của mình thiên về trị liệu tâm thần (nghe như là mình bị điên, nhưng thật ra là mình rất điên) hơn là nâng cao kỹ năng. Nghĩa là vượt qua nỗi sợ giao tiếp, nỗi sợ sai lầm, sợ thất bại, sợ mất mặt, sợ bị chê cười.

Hôm trước chị An đăng post quảng cáo lớp tiếng Trung, có chị vào comment xin cho con học, nhưng sau đó lại trích lời con nói là tiếng Trung khó lắm, càng học càng không hiểu gì. Thật ra tiếng nào chả thế =))))))) Môn nào chả thế =))))) Lúc mới học thì dễ dễ, có khi nhiều thứ chúng ta còn biết rồi vì tiếng Việt có từ Hán Việt rất gần với tiếng Trung, xong có nhiều người còn biết mấy bộ thủy, mộc, thổ, nhân, nữ, vì xem bói hoặc phong thủy chẳng hạn. Thấy bản thân siêu phàm =))))) Sau đó thì bắt đầu khó hơn, và… chán hơn… vì chúng ta lại phải học tên vật dụng hàng ngày trong một ngôn ngữ mới. Đây là giai đoạn chán nhất đối với người lớn khi học tiếng. Vì bạn thấy mình như biến trở lại thành một đứa trẻ. Học nói lại từ đầu. Có thể nói là rất ức chế, rất muốn bỏ học. Trên thực tế, rất nhiều người bỏ học tiếng ở giai đoạn này. Nhất là nếu giáo viên dạy chán, và cả ngày chỉ có điểm danh, đây là cái gì, đây là quả chuối. Sau khi học xong quả chuối, bạn sẽ có đủ vốn từ để giao tiếp cơ bản. Nhưng ngữ pháp của bạn lại tồi vl. Thế là bạn chỉ nói được những câu rất đơn giản, ngô nghê, ngớ ngẩn mà vẫn sai ngữ pháp. Và lúc này thì bạn gần cạn kiên nhẫn rồi. Bạn cảm thấy xấu hổ và thất vọng. Thấy trình độ tiến triển rất chậm. Học từ mới không vào nữa. Mỗi lần nói đều rất căng thẳng. Một lần nữa bạn lại muốn bỏ cuộc =)))))

Thật ra học cái gì cũng vậy. Nhất là khi chúng ta đã trưởng thành, thường khi tiếp xúc với bất kỳ chủ đề gì, chúng ta đều cũng biết cơ bản rồi. Và vì vậy, bước đầu không quá khó. Và vì vậy bạn có thể học rất vào, học rất hăng hái. Nhưng càng học thì càng khó (dĩ nhiên!). Và thế là bạn cực kỳ dễ nản. Khi người ta nói “càng lớn càng khó học cái mới” không phải là khi trưởng thành thì não bộ không tiếp thu được kiến thức mới nữa, mà là khi trưởng thành, chúng ta không dễ chấp nhận sai lầm nữa. Chúng ta sợ bị người khác chê cười, sợ bị mất mặt, sợ kém người trẻ hơn, v.v.

Mẹ mình 50 tuổi bắt đầu đi học thạc sĩ. Bà mình 80 tuổi bắt đầu dùng Facebook. Bạn mình 35 tuổi học lại đại học. Chúng ta đều có thể học thêm nhiều nhiều thứ mới. Quan trọng là chúng ta phải thực sự muốn.