Du học Séc Hết Bao Nhiêu Tiền?

Trước khi tính toán xem du học Séc tốn kém thế nào, hãy đọc Sự thật về du học Séc và tự hỏi, mình có thực sự muốn đến đây không. Nếu bạn đã quyết tâm thì… Ok, bắt đầu lập bảng chi tiêu nào!

Cộng hòa Séc sử dụng tiền tệ riêng là Kuron (ENG: Czech crowns), kí hiệu CZK hoặc Kč. Thời điểm hiện tại 5/2021 thì 1 CZK = ~1,000 VNĐ.

Học bằng tiếng Séc

Học bằng tiếng Séc tại các trường công của Séc thì sẽ hoàn toàn miễn phí. Nhiều bạn không biết tiếng Séc, sang đây có thể học 1 năm dự bị tiếng (mất tiền), rồi năm sau nhập học bằng tiếng Séc như bình thường.

Một số trường công hàng đầu của Séc là:

1. Nhân Văn-Xã Hội: Karlova Univerzita (top 1 nước Séc)
2. Công nghệ-Thông Tin: Ceské vysoké ucení technické v Praze (top 3)
3. Kinh Tế: Vysoká škola ekonomická v Praze (top 5)
4. Khoa học-Đời Sống: Ceska zemedelska univerzita v Praze (top 8)

Trong đó trường số 3 và 4 đặc biệt đông người Việt. Họ chọn trường 3 — trường Kinh Tế VŠE — vì đây là trường đứng đầu không chỉ toàn quốc, mà là một trong những trường hàng đầu Trung Âu và Đông Âu, đặc biệt mạnh về ngành kinh tế, tài chính. Họ chọn trường 4 — trường Khoa học ČZU — vì trường này cũng thuộc top hàng đầu về chất lượng và có ngành Kinh tế dạy bằng tiếng Anh với học phí rẻ nhất.

Ngoài ra vẫn có các trường tư dạy bằng tiếng Séc, học phí ~ 50-100,000 CZK/năm.

Học bằng tiếng Anh

Học bằng tiếng Anh thì luôn mất phí dù bạn chọn trường công hay trường tư.

• Học bằng tiếng Anh ở trường công chi phí ~ 15-100,000 CZK/năm (600-4,000eu)
• Học bằng tiếng Anh ở trường tư chi phí ~ 100-300,000 CZK/năm (4,000-12,000eu)

Đến đây thì chắc mọi người sẽ có câu hỏi, ủa má vậy học trường tư làm chi cho đắt tù và vậy trời?

Thường thì bất đắc dĩ mới phải chọn trường tư thôi. Chẳng hạn trường công không có ngành mình thích, không chấp nhận bằng cấp Việt Nam của mình, hoặc mình thi trượt trường công,v…v.

Ăn ở

• Kí túc xá (phòng 2 người): 3-5,000 CZK/tháng
• Căn hộ (phòng riêng): 6-12,000 CZK/tháng
• Ăn uống (tự nấu 50%): 3-5000 CZK/tháng
• Giải trí (hội hè, xem phim, cà phê…): 5-700 CZK/tháng

Như vậy, thí dụ bạn ở ký túc xá, phòng 2 người, tự nấu đồ ăn, ít hội hè chè bánh chút, thì ăn ở khoảng 6-7,000 CZK/tháng. 1 năm hết khoảng 70-80,000 CZK.

Chi phí sống

• Phương tiện công cộng (sinh viên): 1200 CZK/10 tháng
• Bảo hiểm (sinh viên): 10-20,000 CZK/năm
• Mua sắm (đồ dùng, quần áo,…): 3-5,000 CZK/năm
• Du lịch quanh Séc: 3-5,000 CZK/năm
• Du lịch trong Schengen: 5,000-15,000 CZK/năm
• Về Việt Nam: 14-20,000 CZK/vé khứ hồi

Như vậy, nếu biết tính toán mua sắm, chỉ du lịch vòng quanh Séc và về Việt Nam 1 năm một lần thì chi phí sống 30,000-40,000 CZK.

Làm thêm

Một chút thông tin tham khảo về mức lương:

• Làm ở quán ăn nhanh (KFC, McDonalds,…): 100-130 CZK/giờ
• Làm quán ăn tư nhân, lễ tân khách sạn, dọn dẹp: 120-150 CZK/giờ
• Thực tập ở công ty vừa và nhỏ: 5-10,000 CZK/tháng
• Thực tập ở công ty lớn: 10-20,000 CZK/tháng

Theo luật khi bạn sang đây với mục đích du học thì không được nhận việc gì chiếm quá nhiều thời gian, ảnh hưởng tới việc học tập của mình. Nghĩa là không được làm việc gì toàn thời gian ~ 40 tiếng/tuần. Như vậy, bạn có thể làm thêm theo 4 kiểu phổ biến nhất:

• Làm theo giờ (hợp đồng DPP): Loại phổ biến nhất. Không được làm quá 300 giờ/năm cho 1 chủ lao động, có thể có nhiều chủ lao động, lương tối thiểu 1 giờ là 80 CZK, nếu lương tháng hơn 10,000 CZK thì chủ lao động phải thay bạn trả tiền bảo hiểm xã hội và y tế. Do vậy, nhiều chủ lao động sẽ chủ động giới hạn mức lương của bạn dưới 10,000 CZK. VD: Làm ở các quán ăn nhanh, thực tập ở các công ty,… Hợp đồng này không xin được thẻ lao động.
• Làm theo dự án (hợp đồng DPČ): Không giới hạn thời gian làm hay số chủ lao động. Chủ lao động sẽ trả bảo hiểm y tế và xã hội cho bạn. VD: thực tập ở các công ty lớn. Hợp đồng này xin được thẻ lao động.
• Làm tự do (freelance): Phải đăng ký giấy phép kinh doanh (Trade License – Živnostenský list). Một số ngành nghề đòi hỏi có bằng cấp được EU công nhận. Tự trả bảo hiểm y tế và xã hội cho mình. Giấy phép này xin được visa kinh doanh*. VD: nhiếp ảnh, dạy học, thiết kế đồ họa (graphic design), makeup,…
• Làm chui: Rất phổ biến với sinh viên. Nói trắng ra là bạn trốn thuế, làm ngoài vòng pháp luật. Không có hợp đồng, hoặc “hợp đồng” không có giá trị pháp lý. Thường chỉ thỏa thuận miệng. Lương thường được trả bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản qua tài khoản cá nhân. Không giới hạn thời gian và chủ lao động. Thời gian làm linh hoạt. Tuy nhiên thu nhập thất thường. Trong trường hợp xảy ra xung đột giữa chủ lao động và bạn (nợ lương, ngược đãi, làm việc thiếu chuyên nghiệp,…), bạn sẽ không được bảo vệ trước pháp luật.

Lời khuyên

Mình khuyên chân thành là nếu bạn còn là sinh viên, gia đình bạn không quá khó khăn, bạn đi làm chỉ là để thỏa mãn nhu cầu tiêu vặt của mình thì: Đừng chạy theo đồng tiền.

Mình biết điều này là rất khó. Bản thân mình từ khi biết rằng sẽ có người trả tiền để mình sử dụng thể lực và chất xám làm một việc gì đó, dù mình có thích việc đấy hay không, mình cảm thấy siêu siêu tự hào và hạnh phúc. Có tiền mình sẽ được ăn những món mình thích, du lịch những chốn thần tiên và mua sắm những món đồ hằng mơ ước.

Nhưng mặt trái của ham muốn tiền tài là bạn sẽ nhanh chóng trở thành nô lệ của nó. Và bị ám ảnh với việc kiếm nhiều và nhiều tiền hơn nữa để duy trì lối sống. Việc này không chỉ ảnh hưởng tới quỹ thời gian học tập, mà còn sức khỏe, đặc biệt là tinh thần. Vì lúc nào bạn cũng dằn vặt là tại sao mình không kiếm được nhiều tiền hơn. Làm nghề gì, ở đâu, bao nhiêu giờ/tuần thì sẽ kiếm được nhiều tiền nhất. Đây là vấn đề mà rất nhiều người trẻ, bao gồm mình, gặp phải, bởi vì xung quanh biết bao tấm gương “con nhà người ta” kiếm tiền như bỡn, triệu phú đô la khi 18 tuổi.

Cuộc chiến cơm áo gạo tiền sẽ là cuộc chiến cả đời của bạn. Một ngày nào đó bạn sẽ phải nuôi một gia đình của riêng và chu cấp cho gia đình 2 bên, nhưng ngày đó không phải bây giờ. Bây giờ bạn phải học. Khi bạn học xong, bạn sẽ có kiến thức, kỹ năng cộng tấm bằng. Chúng sẽ giúp bạn tăng giá trị bản thân trên thị trường.

Nếu bạn đã chốt hạ du học Séc, hãy đọc thêm 5 lời khuyên mình dành cho các “tân” sinh viên nhé.

Nếu du học gây áp lực tài chính quá lớn cho gia đình bạn, hãy suy nghĩ kỹ xem có nên đi hay không. Đừng để vì bị cuốn vào làm thêm mà chểnh mảng học hành dẫn đến nhiều hậu quả không hay (học lại tốn tiền, tốn thời gian, mất học bổng, bị đuổi học, v…v). Mình không chỉ trích những ai bỏ dở đại học, nhưng trước khi bỏ thì bạn phải có một lí do chính đáng và một kế hoạch chi tiết để gia hạn visa. Vì nếu không có ai bảo lãnh visa cho bạn thì bạn sẽ phải về nước đấy.