Nhớ Hà Nội

Có một sự thật là mình yêu Hà Nội khủng khiếp. Càng nghe mọi người chỉ trích Hà Nội, càng yêu. Càng chứng kiến nhiều bất công, càng thương. Càng trải nghiệm nhiều những cái tiêu cực, càng tâm huyết với nó. Một tình yêu tội lỗi.

Cuộc sống ở Hà Nội một tháng nghỉ hè chỉ là ăn uống no nê, ngủ chương xác, rong ruổi phố xá cả ngày. Khác hẳn cuộc sống vạ vật ở Châu Âu xa xôi.

Những lý do để yêu Hà Nội

Ở Hà Nội, mình có một căn nhà. Có một căn phòng riêng. Có cái giường lớn. Có căn phòng riêng nơi mình có không gian riêng, đầy đủ tự do. Chứ không phải sống chung đụng với ai khác như ở ký túc xá.

Ở Hà Nội, mình có một gia đình. Có bố, mẹ, chị Mi. Có bữa cơm gia đình mà hai năm trời mình mơ ước. Có chiếc xe đạp điện đưa mình lượn mọi nẻo phố. Mình có thể tự lái, tự điều khiển, chứ không cần đứng chờ tàu, chờ bus thụ động như ở bên kia.

Hà Nội đủ đầy và trọn vẹn như thế.

Mình giống Hà Nội như thế nào?

Chuyến nghỉ hè về Hà Nội đã giúp mình nhận ra, mình giống thành phố này đến kỳ lạ.

Cả hai đều rất sĩ diện và thiếu tự tin. Rất hay để ý bình phẩm người khác. Lúc nào cũng ngó trái liếc phải xem người ta nói gì về mình.

Cả hai đều gặp khó khăn dung hòa “cái tôi” trong thời kỳ toàn cầu hóa. Mình và Hà Nội kêu gọi lòng yêu nước và tôn vinh truyền thống văn hoá dân tộc, nhưng cũng muốn du nhập lối sống, tư tưởng mới của nước ngoài. Vì vậy, gặp nhiều khó khăn trong quá trình giao thoa văn hóa.

Cuối cùng là, cả hai đều có nhiều khuyết điểm. Nhưng siêu cứng đầu. Khó chấp nhận sai và sửa đổi.

Yêu Hà Nội là yêu chính mình

Quá trình mình cố gắng tìm hiểu và thông cảm cho Hà Nội là quá trình mình tìm kiếm và giải thích bản thân.

Mình đã từng ghét cay đắng Hà Nội nói riêng, và Việt Nam nói chung. Cảm thấy nó quá bi đát và bế tắc. Từng bi quan nhìn thấy nó đầy tội lỗi và thù hận. Đến nỗi mình từng viết nguyên bài blog “Không về Việt Nam” (bây giờ đã xóa vì có những phát ngôn quá đáng xấu hổ). Trùng hợp, đó cũng là thời gian mình cảm thấy tồi tệ về bản thân nhất. Lúc đó, mình tự thấy bất tài, thất bại, và mất phương hướng trong đời.

Bản thân mình, giống Việt Nam, cũng tẩu hoả nhập ma khi một lúc cố gắng cân bằng quá nhiều nền văn hoá và tư tưởng. Lúc nào cũng đấu tranh tư tưởng, tự vấn, tự tranh biện quan điểm Tây-Đông về một vấn đề bất kỳ và tự cảm thấy mâu thuẫn. Mình đâm đẩy ức chế về bản thân lên đầu tổ quốc.

Thời gian đó, mình có thể chửi rủa tổ quốc về một hủ tục, tệ nạn nào đó, để rồi chứng tỏ bản thân vô can, vô tội. Mặc dù mình cũng im lặng khi chứng kiến, thậm chí cổ xuý những hủ tục tệ nạn đó.

Thông cảm không có nghĩa là chấp nhận

Mình có thể thông cảm cho những vấn đề tồn đọng của Việt Nam, không có nghĩa mình chấp nhận nó.

Bài tập nho nhỏ thôi. Khi bạn lên án một vấn đề gì đó, ô nhiễm môi trường hay bạo lực học đường ở Việt Nam, hãy dành chút thời gian nghiên cứu bối cảnh. Việc này xảy ra trong hoàn cảnh, bối cảnh nào? Ai là những người liên quan? Động cơ của họ là gì? Nếu đặt mình trong hoàn cảnh họ, mình sẽ làm gì?

Đa số chúng ta đều là con người với những ước mơ nhỏ nhoi như kiếm tiền nuôi gia đình, có một cuộc sống no đủ. Vậy cái gì đẩy chúng ta đến bước làm điều xấu? Nếu bạn điều tra ra điều này, biết đâu bạn sẽ cảm thông hơn với người phạm sai lầm?

Cũng có thể sau khi đã dành ra ít phút tìm hiểu bối cảnh, nguyên nhân vụ việc, bạn có thể vẫn nghĩ nó thật là khủng khiếp, tồi tệ và chỉ trích. Ok, không ai cấm bạn. Nhưng lúc này ít ra bạn đã hiểu hơn về vấn đề. Và cảm thông phần nào nguyên do đằng sau. Nên bạn sẽ biện luận bằng lý trí và dẫn chứng, chứ không phải tình cảm. Và như thế cũng còn tốt hơn là mới đọc tiêu đề báo đã bình luận chửi lung tung cả.

Thông cảm không có nghĩa là chấp nhận.

Thông cảm để hiểu. Và kiên nhẫn sửa đổi từng bước. Dù mất thời gian. Dù tốn nhiều tiền bạc và công sức. Dù chưa biết có thành công không.

Thông cảm để thuyết phục những người khác. Hãy ngừng nói xấu và bắt đầu hành động đi. Đừng chửi đổng nữa. Đưa ra giải pháp đi.

Thông cảm để trở thành một người tốt hơn. Vì một xã hội nhiều tình yêu hơn hận thù.

Sống bao dung

Chuyến về thăm quê này đã giúp mình có cái nhìn bao dung, về bản thân, về người khác, về cuộc sống. Đúng là thế giới này đẹp hơn nhiều khi ta nhìn với ánh mắt yêu thương.

Trước nay mình sống cực đoan quá. Mới nhìn thấy vài khuyết điểm của Hà Nội đã tuyên bố ghét. Tương tự, chỉ vì nhận ra một vài điểm xấu mà mình cảm thấy rất tồi tệ, tự ti về bản thân. Thực ra thì lỗi lầm đâu có sao đâu. Chẳng ai hoàn hảo mà.

Cuộc sống ít khi trắng đen, yêu ghét rõ ràng. Đời được tạo nên bởi những sắc xám loang lổ, nhìn ra khó phân biệt đúng sai. Đôi khi, cũng chẳng có đúng sai, chỉ là tùy góc nhìn. Đừng cố gắn mác tốt/xấu cho tất cả mọi thứ. Đẹp thì khen, xấu thì chê. Nhưng tất cả với lòng bao dung nhé.